تاثیر متغیرهای کلان اقتصادی منتخب بر توسعه بورس اوراق بهادار تهران 1386-1377

از جمله ویژگی های کشورهای توسعه یافته وجود بازارها و نهادهای مالی کارآمد است که ضمن ایفای نقشی مهم در اقتصاد کشور، زمینه رشد اقتصادی و توسعه کشور را فراهم می آورند. بورس اوراق بهادار به عنوان یکی از اصلی ترین ارکان بازار سرمایه در کشور قادر است ضمن تجهیز و سرازیر کردن پس اندازهای راکد در کشور و سوق دادن آنها به سمت تولید ، رشد و توسعه را سرعت بخشد. رکود و رونق بورس اوراق بهادار تحت تاثیر عوامل خرد و کلان بسیاری قرار دارد که از جمله این عوامل می توان متغیرهای کلان اقتصادی را نام برد. بین تحولات بورس اوراق بهادار و شرایط اقتصادی رابطه معنی داری وجود دارد و متقابلا سیاست گذاری های کلان اقتصادی در هر کشوری، بورس اوراق بهادار را تحت تاثیر قرار می دهد. از این رو لازم است چگونگی تاثیر گذاری هر یک از متغیرهای کلان اقتصادی بر توسعه بورس اوراق بهادار مشخص شود. هدف اصلی این پژوهش، بررسی تاثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر توسعه بورس اوراق بهادار تهران می باشد. بدین منظور در آمد ملی، نرخ سرمایه گذاری، سطح توسعه موسسات مالی واسطه و بی ثباتی اقتصاد کلان به عنوان متغیرهای کلان اقتصادی و عمق و عرض به عنوان شاخص های توسعه بورس اوراق بهادار در نظر گرفته شدند. داده های مورد نیاز به صورت فصلی سری زمانی طی دوره زمانی 86-1377 گردآوری شد. روش آماری مورد استفاده در پژوهش حاضر آزمون همجمعی یوهانسون و الگوی تصحیح خطای برداری می باشد. پایایی متغیرها با استفاده از آزمون ریشه واحد دیکی - فولر تعمیم یافته بررسی شده و نتایج بیان می کند که تمامی متغیرها به غیر از دو متغیر سطح توسعه موسسات مالی واسطه و بی ثباتی اقتصاد کلان در سطح پایا نبوده ولی تفاضل مرتبه اول آنها پایا است. نتایج آزمون همجمعی یوهانسون نیز تایید کننده وجود سه بردار همجمعی تعادلی در میان متغیرهای پژوهش می باشد. در نهایت به منظور برآورد الگوهای پژوهش از الگوی تصحیح خطای برداری استفاده گردید. به طور کلی نتایج تخمین ها نشان می دهد که درآمد ملی بر عمق و عرض بورس اوراق بهادار تاثیر مثبت و معنادار دارد. همچنین نرخ سرمایه گذاری و سطح توسعه موسسات مالی واسطه به طور منفی و معناداری بر عمق و عرض بورس اوراق بهادار تاثیر دارند. سرانجام اینکه بی ثباتی اقتصاد کلان با عمق و عرض بورس اوراق بهادار به شکل منفی ارتباط دارد اما تاثیر آن بر عمق بورس اوراق بهادار معنی دار نمی باشد.